Κάτοικοι εξωτερικού: Τι πρέπει να κάνουν και τι πρέπει να προσέξουν…
Κάτοικος εξωτερικού, παγκόσμιο εισόδημα, σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας, φορολογικός εκπρόσωπος, πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας… Οι συγκεκριμένοι όροι έχουν μπει δυναμικά τα τελευταία χρόνια στην «φορολογική» πραγματικότητα. Ποια είναι η χρησιμότητα τους , τι ρόλο παίζουν στους φορολογούμενους και τι θα πρέπει να προσέξουν οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού είναι ερωτήματα που θα αναλυθούν στο σημερινό άρθρο…
Το σημαντικότερο σημείο όλων αυτών:
μεταβολή στο Μητρώο… Βάση του κώδικα φορολογίας εισοδήματος όλοι όσοι κατοικούν στο εξωτερικό, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων βάση εσωτερικής νομοθεσίας, άνω των 183 ημερών φορολογούνται στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που αποκτούν στην χώρα μας, και όχι για το παγκόσμιο εισόδημα τους. Βασική προϋπόθεση όμως για να ισχύσει αυτό, είναι να έχουν δηλώσει στο μητρώο της Δ.Ο.Υ. την μεταβολή της κατοικίας τους και την χώρα που πλέον κατοικούν. Θα πρέπει, επίσης, να έχουν ορίσει στην Ελλάδα φορολογικό εκπρόσωπο, που καλό θα είναι να είναι κάποιος φοροτεχνικός, για να έρχεται σε άμεση επαφή με την εφορία, ο οποίος φυσικά θα είναι κάτοικος Ελλάδας.
Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί για όσους δεν έχουν κάνει την μεταβολή και τα έγγραφα που απαιτούνται περιγράφονται στην ΠΟΛ 1058/18.3.2015 . Βάσει της συγκεκριμένης εγκυκλίου, όσοι δεν έχουν δηλώσει ότι είναι κάτοικοι εξωτερικού έως τώρα ή όσοι μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό το 2015 θα πρέπει μέχρι τις 10/3/2016 να υποβάλουν αρχικά την αίτηση στην Δ.Ο.Υ που ανήκουν, συμπληρώνοντας τα έντυπα Μ0- Μ1- Μ7 -Μ11 και να ορίζουν τον φορολογικό τους εκπρόσωπο στην Ελλάδα.
Στην συνέχεια, θα πρέπει έως τις 10/9/2016 να προσκομίσουν στην Δ.Ο.Υ το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας από την χώρα που κατοικούν. Εάν στο κράτος που κατοικούν υπάρχει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας με το Ελληνικό κράτος σε ισχύ, τότε μπορούν να προσκομίσουν την προβλεπόμενη αίτηση αποφυγής διπλής φορολογίας σφραγισμένη από την φορολογική αρχή της χώρας που κατοικούν, όπου ουσιαστικά εμπεριέχεται το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας. Εάν αυτό το έγγραφο δεν μπορεί να εκδοθεί, λόγω εσωτερικής νομοθεσίας του άλλου κράτους, μπορεί να προσκομιστεί αντίγραφο της εκκαθάρισης της ετήσιας φορολογικής δήλωσης ή αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Τέλος αν δεν μπορεί να εκδοθεί τίποτα από τα παραπάνω απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική αναγνωρισμένη αρχή που θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός του φορολογούμενου με το άλλο κράτος.
Τα έντυπα της αλλοδαπής που θα προσκομιστούν σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα με επίσημη μετάφραση και να φέρουν την σχετική σφραγίδα Apostille , εκτός από τις αιτήσεις αποφυγής διπλής φορολογίας, αλλά και τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές Αρχές των Η.Π.Α και της Τουρκίας, που εξαιρούνται από την διαδικασία του Apostille.
Στην συνέχεια, αφού προσκομιστούν όλα τα σχετικά πιστοποιητικά θα πρέπει το αρμόδιο τμήμα της Δ.Ο.Υ να εξετάσει και να εγκρίνει ή να απορρίψει το αίτημα του φορολογούμενου εντός 2 μηνών από την ημερομηνία που παρέλαβε τα σχετικά έγγραφα.
Τα σημεία που εξετάζονται κατά σειρά βάση του άρθρου 4 του Κ.Φ.Ε εκτός από το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας και την εγκυρότητα των εγγράφων είναι :
- Οι οικογενειακοί δεσμοί (π.χ αν εργάζεται η σύζυγος στην Ελλάδα) Οι εργασιακοί δεσμοί ( π.χ αν υπάρχει ατομική επιχείρηση)
- Η μόνιμη ή κύρια κατοικία ή το κέντρο ζωτικών συμφερόντων που βρίσκεται για το έτος για 183 ημέρες και άνω Η ιθαγένεια
Σε κάθε περίπτωση, η φορολογική δήλωση για την χρονιά που έγινε η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί έως τις 31/12 ανεξαρτήτως της απόφασης που θα ληφθεί από την αρμόδια Δ.Ο.Υ με την βασική προϋπόθεση να έχουν υποβληθεί όλα τα δικαιολογητικά εμπρόθεσμα.
Μεγάλη προσοχή!!! Εάν ο φορολογούμενος που κατοικεί στο εξωτερικό δεν έχει υποβάλει την σχετική αίτηση ποτέ και εμφανίζεται ως κάτοικος Ελλάδας στα μητρώα της εφορίας, μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με δυσάρεστες εκπλήξεις… Όλοι θυμόμαστε λόγου χάρη τι είχε προσπαθήσει να γίνει από τις ελληνικές φορολογικές αρχές πριν 3 χρόνια , όταν πίστεψαν ότι θα καλυφθούν τα κενά των εσόδων από το παγκόσμιο εισόδημα όσων είχαν ξεχάσει να υποβάλουν την δήλωση μεταβολής, οι οποίοι αντιμετωπίζονταν ως κάτοικοι Ελλάδας ό,τι έγγραφο και αν προσκόμιζαν!!! Επίσης, εάν προκύψει φορολογικός έλεγχος (π.χ άνοιγμα λογαριασμών ) όσα χρόνια εμφανίζεται ο ελεγχόμενος ως κάτοικος Ελλάδας, τα αποτελέσματα θα επιβάλουν φόρους για το παγκόσμιο εισόδημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Για παράδειγμα εάν έχει παρέλθει τριετία από το έτος που προκύπτουν τα εισοδήματα, ο φόρος που πληρώθηκε στο εξωτερικό δεν συμψηφίζεται με τον ελληνικό φόρο, όπως προβλέπεται από τον Κ.Φ.Ε και έτσι το ποσό θα φορολογηθεί στο σύνολο του με τις ανάλογες προσαυξήσεις!!!
Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τέτοιες πρακτικές και λογικές οι κάτοικοι του εξωτερικού θα εξακολουθήσουν να έχουν δυσπιστία απέναντι στο ελληνικό φορολογικό σύστημα και έτσι ολοένα και θα σπανίζουν αυτοί που θα κάνουν επενδύσεις…
Άρθρο από τον Παναγιώτη Παντελή και τον Ηλία Χατζηγεωργίου,